Πέρασα σε 2+ δραματικές σχολές. Ποια να διαλέξω; (ή σε μία που δεν είμαι σίγουρο - να πάω;)
Συγχαρητήρια! Όπως λέει και το κλισέ, αυτή είναι και η αρχή της υπόλοιπης ζωής σου.
Πως όμως θα διαλέξεις την κατάλληλη δραματική σχολή για εσένα;
Έρευνα είναι η λέξη-κλειδί
Σε ένα ιδανικό εκπαιδευτικό περιβάλλον η σπουδαστική κοινότητα θα είχε δημοσιοποιήσει την ετήσια αξιολόγηση των σχολών ή οι μεγάλες εφημερίδες θα είχαν μοιραστεί τα αποτελέσματα της δικής τους έρευνας.
Εμείς στο nopubitco.com προετοιμαζόμαστε ώστε του χρόνου τέτοιο καιρό να υπάρχει στο site μας η πρώτη ετήσια αξιολόγηση των δραματικών σχολών της Ελλάδας από την ενεργή σπουδαστική τους κοινότητα.
Δεν θα γράψουμε τι πιστεύουμε, τι μας έχουν πει να γράψουμε ή μας έχουν ζητήσει, αλλά μέσα από τη συνεργασία μας με αντίστοιχες σπουδαστικές ενώσεις και εταιρείες στατιστικής του εξωτερικού θα προσπαθήσουμε να καλύψουμε ένα κενό ετών.
Μέχρι τότε, σε λίγες μέρες, εσείς που διαβάζετε αυτό το κείμενο, θα πρέπει να επιλέξετε τη δραματική σχολή που θέλετε να σπουδάσετε. Να αφιερώσετε χρόνο, χρήμα, και να κάνετε κόπους και θυσίες για να σας δείτε να εξελίσσεστε και να μαθαίνετε ως προσωπικότητες και καλλιτέχνες.
Αν δεν έχετε κάνει έρευνα αγοράς, καλό θα ήταν να την κάνετε.
Προς το παρόν δουλεύει το «από στόμα σε στόμα» (όχι από τους πιο αντικειμενικούς τρόπους αξιολόγησης – ειδικά για σπουδαστικά ιδρύματα που δεν έχουν syllabus), η φήμη/ιστορία των σχολών, οι καθηγητές και η αναγνωρισιμότητά τους (εμπορική ή καλλιτεχνική - μην μπερδεύεσαι όμως ένας καλός, γνωστός ηθοποιός δεν σημαίνει ότι είναι και καλός δάσκαλος αλλά ούτε και το ανάποδο).
Γίνετε ντετέκτιβ. Μάθε πόσο ευχαριστημένα είναι τα άτομα που έχουν αποφοιτήσει (άρα ολοκληρώσει τον κύκλο σπουδών της σχολής) ή και φοιτούν στη σχολή που σας ενδιαφέρει. Μάθετε αν άτομα την έχουν παρατήσει ή πάρει μετεγγραφή κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Γιατί το έκαναν;
Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που θα ήταν καλό να θέσετε. Πάμε να δούμε και τα υπόλοιπα;
Ξέρεις τι θέλεις; Μπορείς να περιμένεις ή να ξαναπροσπαθήσεις;
Αν είστε 18 και ξέρετε σίγουρα γιατί θέλετε να σπουδάσετε Υποκριτική (αρχικά πιθανόν γιατί θέλετε να γίνετε διάσημα ή να βγάλετε πολλά λεφτά – αν ρωτήσετε όμως πόσα άτομα είναι σε αυτήν την κατηγορία θα δείτε ότι ανήκουν στο 2% των αποφοίτων των δραματικών σχολών και συγκεκριμένα προ του 2010 όσο αφορά τα λεφτά) μπορείτε, αν δεν έχετε περάσει στις σχολές που θέλατε, να ξαναδώσετε εξετάσεις του χρόνου με καλύτερη προετοιμασία.
Υπάρχουν άτομα για παράδειγμα που έχουν πάει δύο χρόνια σε ιδιωτικές δραματικές σχολές και τον τρίτο χρόνο περνούν στο Εθνικό και κάνουν άλλα τρία έτη σπουδών γιατί πέρασαν στο Εθνικό, αλλά αυτή τη φορά χωρίς δίδακτρα και σε μια από τις πιο δημοφιλείς σχολές της χώρας.
Πολλοί γνωστοί και διακεκριμένοι ηθοποιοί έχουν περάσει στο Εθνικό στη 2η ή 3η προσπάθειά τους. Όλα είναι σχετικά εδώ και έχει να κάνει πάντα με το τι θέλετε να κάνετε και πως. Ό,τι βέβαια ισχύει για το Εθνικό ισχύει και για τις άλλες σχολές που μπορεί να θέλετε οπωσδήποτε να περάσετε. Εκεί δεν υπάρχει όριο ηλικίας αλλά θα ήταν χρήσιμο να δείτε τι σας ταιριάζει – κάποιες σχολές μπορεί να έχουν ομάδες με ετερόκλητα χαρακτηριστικά των μελών της – άτομα 20 ετών αλλά και 35 ετών ή 40 ετών – άλλες να επιλέγουν κυρίως άτομα κάτω των 27 ετών. Για τους λόγους που γίνονται αυτές οι επιλογές και τα αποτελέσματά τους καλό θα ήταν να ρωτήσετε την ίδια τη σχολή με ποια κριτήρια επιλέγει.
Μεταξύ μας, αλλά το ξέρετε ήδη, για κάποιες σχολές μοναδικό κριτήριο επιλογής είναι να γεμίσουν οι αίθουσες και το πορτοφόλι του ιδιοκτήτη. Εσείς αποφασίζετε ποιους συμβιβασμούς θα κάνετε και αν αξίζουν τον κόπο. Και τι αξίζετε πρωτίστως εσείς. Που τοποθετείτε αξιολογικά τον εαυτό σας.
Επιμένουμε στο εσείς αποφασίζετε. Προσοχή! Από τη μέρα που οι σχολές ανακοινώνουν τα αποτελέσματα των επιτυχόντων έχετε 10 ημέρες να αποφασίσετε. Πολλές σχολές για να κλείσουν τμήματα ασκούν ευγενικούς ή μη εκβιασμούς τύπου « Μπορείς να κάνεις κράτηση της θέσης σου με 50, 60 ή 150 ευρώ αλλά αν πας αλλού θα είναι μη επιστρεπτέα η προκαταβολή» ή «εάν αποφασίσεις αργότερα και όχι μέχρι μεθαύριο μπορεί να μην είναι διαθέσιμη η θέση». Εδώ θα σας συμβουλεύαμε επικοινωνία με το Τμήμα Εκπαίδευσης Θεάτρου και Χορού του Υπουργείου Πολιτισμού για να σας συμβουλέψουν πως μπορείτε να διαχειριστείτε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο κάποια τέτοια πιθανή συνθήκη. Ο νόμος πάντα ορίζει πως τα επιτυχόντα άτομα( όχι τα επιλαχόντα) για εισαγωγή στο Α’ έτος έχουν 10 μέρες για να εγγραφούν στη σχολή της προτίμησής τους.
Πάντως αν θέλετε πραγματικά να πάτε σε μια συγκεκριμένη δραματική σχολή, εκείνη που είναι το όνειρό σας, μπορεί και να αξίζει να προσπαθήσετε και άλλο ή να περιμένετε. Τα διλήμματα και τα τέλματα δεν μπορούν να αφορούν επιλογές σπουδών που ανήκουν στην τριτοβάθμια και όχι πια υποχρεωτική εκπαίδευση. Ο χρόνος μας και οι αποφάσεις μας ανήκουν πάντα σε εμάς.
Θέλετε να σπουδάσετε Υποκριτική σε δραματική σχολή ή να ακολουθήσετε έναν πιο διευρυμένο πεδίο σπουδών;
Δυστυχώς στην Ελλάδα, πέρα από τις κρατικές σχολές Θεατρικών Σπουδών, τα ΙΕΚ Υποκριτικής και κάποια αντίστοιχα προγράμματα ιδιωτικών κολλεγίων, το μόνο αντίστοιχο των δραματικών σχολών πρόγραμμα αλλά με τη σημαντική διαφορά ότι δίνει πτυχίο ανώτατης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και έχει συγκεκριμένο και αναλυτικό syllabus είναι το τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ στη Θεσσαλονίκη. Τα άτομα που επιλέγουν τη συγκεκριμένη σχολή σπουδάζουν 5 έτη και μπορούν να επιλέξουν την κατεύθυνση της Υποκριτικής ανάμεσα σε άλλες πριν αποφοιτήσουν.
Αναφέρουμε το Τμήμα Θεάτρου γιατί πολλά άτομα που περνούν στις δραματικές σχολές στην πορεία ανακαλύπτουν πως τους ενδιαφέρει η σκηνοθεσία, η συγγραφή, η δραματολογία ή η διδασκαλία αλλά έχουν εντωμεταξύ ξοδέψει χρόνο και χρήματα για ένα δίπλωμα ανώτερης και όχι ανώτατης εκπαίδευσης.
Επίσης σύγχρονα προγράμματα Υποκριτικής στο εξωτερικό κάνουν focus πια στην κοινωνικοπολιτική πλευρά του επαγγέλματος και την έρευνα.
Ερευνήστε τι θα διδαχτείτε στα τρία έτη της κάθε σχολής. Δεν αρκεί κάτι να φαίνεται ενδιαφέρον ή να προβάλετε πάνω του τις προσδοκίες σας, η απόφασή σας είναι και μια απόφαση ζωής για κάποια άτομα. Γιατί το budget τους τους επιτρέπει να εκπαιδευτούν μόνο μια φορά. Ποια σχολή μπορεί να σας εκπαιδεύσει καλύτερα για την καριέρα που φαντάζεστε να κάνετε; Και αν αυτό δεν το ξέρετε ακόμα, μπορείτε να κάνετε και ένα gap year, από το να πιεστείτε ποικιλοτρόπως να κάνετε κάτι για το οποίο δεν νιώθετε καλά ή σίγουρα.
Ερευνήστε τις ευκαιρίες και τις επαφές κάθε σχολής
Οι σχολές του εξωτερικού έχουν συνήθως συχνά showcase. Ο λόγος που τα έχουν είναι διττός: Να δώσουν τη δυνατότητα της επαγγελματικής εμπειρίας μέσα στο εκπαιδευτικό περιβάλλον αλλά και να δουν τα άτομα που σπουδάζουν σε αυτές ο συναφής καλλιτεχνικός κόσμος και οι παραγωγοί/ατζέντηδες.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε ένα τόσο καλά οργανωμένο δίκτυο. Δεν είναι όμως δικαιολογία να μην υπάρχουν showcases. Συνήθως τα showcases είναι παραστάσεις που παρουσιάζονται δύο φορές το χρόνο σε κοινό εκτός εξετάσεων (χειμερινό και εαρινό) και κάποιες φορές συμπεριλαμβάνουν και πιο εξειδικευμένες δουλειές π.χ. musical, σωματικό θέατρο ή ταινίες μικρού μήκους.
Παράλληλα τα showcases προλαβαίνουν και τη συχνή απαίτηση κάποιων σπουδαστών που έχουν εμπειρία στο χώρο ή είναι σε κάποιο γραφείο μοντέλων/ηθοποιών να μπορούν να δουλέψουν επαγγελματικά παράλληλα με τις σπουδές τους στη σχολή. Συνήθως τα άτομα αυτά πηγαίνουν στις σχολές για τη διασύνδεσή τους με άτομα του χώρου και για το τυπικό του χαρτιού σπουδών.
Κάθε σχολή έχει τους κανόνες της. Στις σχολές του εξωτερικού είναι αρκετά σπάνιο να επιτρέπεται να εργαστούν επαγγελματικά ενώ σπουδάζουν, γιατί πρακτικά οι σπουδάστριες/σπουδαστές δεν έχουν χρόνο, γιατί είναι ευχαριστημένα με την εμπειρία στη σχολή και τις ευκαιρίες που τους δίνει και αν ακόμα τους τύχει κάποια δουλειά επικοινωνούν τη διαθεσιμότητά τους προς τους παραγωγούς της εκάστοτε δουλειάς ώστε να υπάρξει η μικρότερη δυνατή αναταραχή στην ομάδα τους στη σχολή και στις απουσίες τους και σίγουρα η οποιαδήποτε απόφαση παίρνεται μετά τη θετική γνωμοδότηση της σχολής. O Heath Ledger, η Natalie Portman, ο Joaquin Phoenix, η Charlize Theron και ο Christian Bale δεν πήγαν ποτέ σε δραματική σχολή.
Εδώ, πάλι αποφασίζετε εσείς, ανάλογα με το τι επιθυμείτε.
Είναι κατανοητό πως στην μικρή αγορά της Ελλάδας το να είσαι απόφοιτος του Εθνικού Θεάτρου, του ΚΘΒΕ ή του Ωδείου Αθηνών μπορεί να ανοίξει πόρτες που για τον ίδιο ακριβώς υποκειμενικό λόγο να τις κρατήσει κλειστές για αποφοίτους άλλων σχολών. Από την άλλη η φήμη μιας σχολής στην πιάτσα μπορεί να μην είναι υπέρ κάποιων νέων ηθοποιών ειδικά αν τα άτομα που έχουν αποφοιτήσει από τη σχολή τους έχουν δημιουργήσει κατά τη συμμετοχή τους σε ακροάσεις ή επαγγελματικές δουλειές κακή εντύπωση ως προς την καλλιτεχνική ποιότητά τους και τις ικανότητες/δεξιότητές τους. Σκληρό αλλά πραγματικό.
Δείτε τα ωράρια της σχολής που θέλετε να παρακολουθήσετε, ρωτήστε για τις πρόβες που μπορεί να χρειάζεστε εκτός των ωρών των μαθημάτων. Το ελάχιστο όμως που θα χρειάζεται να αφιερώσετε σε μια ελληνική δραματική σχολή είναι 32 ώρες την εβδομάδα και τουλάχιστον άλλες 8 με 10 το λιγότερο για πρόβες.
Πάμε τώρα στις περίφημες επαφές. Πολλά άτομα επιλέγουν κάποιες δραματικές σχολές για να έρθουν πιο κοντά σε καθηγητές τους που μπορεί να θαυμάζουν ή θέλουν να συνεργαστούν μαζί τους ή έχουν κάποια δύναμη στο χώρο. Απολύτως θεμιτό. Βέβαια η δύναμη το 2022 και ο τρόπος που αποκτήθηκε ή εξασκείται πια μπορεί να σημαίνει πολλά και δυσάρεστα – έχετε το στο νου σας!
Μπορείτε πάντα βέβαια να επιλέξετε ό,τι επιθυμείτε. Είναι άλλο όμως το φαντάζομαι κάτι και άλλο το τι προσφέρεται σαν ευκαιρία στη σχολή. Αναρωτηθείτε: Στη σχολή αυτή θα έρθουν για σεμινάρια άνθρωποι του θεάτρου και του κινηματογράφου που είναι σκηνοθέτριες/σκηνοθέτες; Τι θα διδάξουν; Θα έρθουν συγγραφείς και σεναριογράφοι; Θα συνεργαστείτε μαζί τους για κάποιο showcase εκτός του βασικού κύκλου σπουδών; Υπάρχει οργανωμένη, υποστηρικτική υπηρεσία της σχολής για διασύνδεσή μου με οργανισμούς και ομάδες μετά την αποφοίτησή μου ή θα πρέπει να γίνω «γλειφτρόνι» και να βασιστώ στην «καλοσύνη των ξένων» ό,τι και αν μπορεί να σημαίνει αυτό, ακόμα και αν διαιωνίζει τις παθογένειες του χώρου;
Ρωτήστε για το μέγεθος των τμημάτων και τις ώρες/ημέρες διδασκαλίας/προβών
Κάποια από εσάς θα πληρώσετε αρκετά λεφτά και καλό θα ήταν να λάβετε το καλύτερο δυνατό αντίτιμο σε εκπαίδευση και προετοιμασία για το μέλλον σας στο χώρο της Υποκριτικής.
Ρωτήστε λοιπόν πόσα άτομα θα έχει το τμήμα σας. Κάποιες σχολές είναι ξεκάθαρες και το επικοινωνούν από την αρχή. Κάποιες άλλες όχι. Βάση των καλύτερων πρακτικών οι αποδοτικότερες ομάδες σε προγράμματα εκπαίδευσης ηθοποιών είναι 14 με 16 και ανώτερο, οριακά, αριθμό τα 20.
Βάση της νομοθεσίας π.χ. σε μια αίθουσα διδασκαλίας με ωφέλιμο χώρο κίνησης τα 40 τ.μ. επιτρέπονται το περισσότερο 15 άτομα και με την προϋπόθεση πως η αίθουσα έχει επαρκή φυσικό αερισμό. Για κάθε άτομο προβλέπεται ο ελάχιστος χώρος των 2,5 τ.μ. ανά άτομο. Ξαναλέμε το ελάχιστο.
Για να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό πρακτικά είναι να μπορείτε να σταθείτε σε ένα σημείο με άνοιγμα χεριών όσο ο Αντετοκούνμπο (2,21 μ.) και να μπορείτε να περιστραφείτε γύρω από τον εαυτό σας χωρίς να ακουμπήσετε κάποιο άλλο άτομο ή επιφάνεια. Ένα άτομο με ύψος 1,7 μ. έχει άνοιγμα χεριών περίπου 1,6 μ. Εσείς θα πρέπει να σκέφτεστε ότι στην αίθουσα 40 τ.μ. πρέπει να χωρούν άνετα το περισσότερο 15 Αντετοκούνμπο.
Στο εξωτερικό ο ωφέλιμος χώρος ορίζεται στα 4 τ.μ. για κάθε άτομο.
Το ιδανικό λοιπόν σενάριο είναι να είστε μέλος μια ομάδας 16 ατόμων που συναντιέται 40+ ώρες την εβδομάδα για μαθήματα και πρόβες.
Ποιο είναι επίσης το στυλ της σχολής που θέλετε να σπουδάσετε; Ποιες οι αξίες της;
Από την πλευρά μας, την έρευνα και την εμπειρία μας, οι σχολές που έχουν τα μεγαλύτερα ποσοστά ικανοποίησης των ατόμων που τις επιλέγουν είναι όσες φτιάχνουν δυναμικές ομάδες των 16 ατόμων με βάση τη συμπερίληψη και τη διαφορετικότητα, με αναλυτικό syllabus και για τα τρία έτη σπουδών, σύγχρονο κανονισμό λειτουργίας, κώδικα δεοντολογίας, προγράμματα στήριξης/συμβουλευτικής ευπαθών κοινωνικά ατόμων, προγράμματα οικονομικής στήριξης, που τις χαρακτηρίζει η αμεσότητα, η οργάνωση, η διαφάνεια, ο σεβασμός προς την αξία του άλλου, σχολές που ακολουθούν όλες τις διαδικασίες προστασίας της προσωπικότητας και της σωματικής/ψυχικής υγείας των σπουδαστών τους, έχουν παροχές πέρα από ερμάρια ή ντουζιέρες, σύγχρονα μαθήματα όπως υποκριτική στα αγγλικά, υποκριτική και νέα ψηφιακά μέσα, υποκριτική στο μικρόφωνο, σύγχρονες, ενημερωμένες βιβλιοθήκες και εξοπλισμό (όπως π.χ. ηλεκτρονικούς υπολογιστές, πρόσβαση σε digital περιεχόμενο για έρευνα και μελέτη), ουσιαστική διασύνδεση με άτομα και οργανισμούς του χώρου σε Ελλάδα και εξωτερικό, υποστήριξη για τη μετέπειτα πορεία των νέων ηθοποιών.
Μην ξεχνάτε πως μια από τις ερωτήσεις που έχουν κληθεί να απαντήσουν στις διεθνείς αξιολογήσεις δραματικών σχολών οι απόφοιτοί τους είναι εάν δουλεύουν στο χώρο τους 15 μήνες μετά τη σχολή και πόσο τους στήριξε σε αυτή την πορεία η σχολή τους.
Κάθε ένα άτομο που διαβάζετε τα παραπάνω είστε διαφορετικό. Κάτι που είναι σημαντικό για το ένα άτομο, δεν είναι καθόλου σημαντικό για άλλο. Απολύτως σεβαστό. Για να μπορούμε να υπάρχουμε όλα μας στο χώρο όμως πρέπει τουλάχιστον να στηρίζουμε τις καλύτερες πρακτικές και όχι μόνο αυτές που μας βολεύουν.
Έχουμε ακούσει για άτομα που αποφάσισαν να μην πάνε σε μια δραματική σχολή γιατί η τουαλέτα για τα άτομα με αναπηρία ήταν αποθήκη. Ή άλλα που έμαθαν πως σε μια σχολή δεν υπάρχει οργανωμένο syllabus ή πρόγραμμα, που κάνουν λιγότερες ώρες, που δεν πληρώνονται οι καθηγητές, που ισχύουν μεροληπτικά κριτήρια για τις πληρωμές ή τις απουσίες, δεν υπάρχουν κατάλληλες υποδομές, υπάρχουν εντάσεις, ασυνεννοησία, παρασκήνιο.
Οι δραματικές σχολές, ως ο πρώτος χώρος επαφής των νέων ανθρώπων με το χώρο της Υποκριτικής οφείλουν να αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση και όχι προς αποφυγή. Αλλιώς θα διαιωνίσουν παθογένειες του χώρου, που είναι αρκετές για να αποβούν μοιραίες για το μέλλον ενός σπουδαίου επαγγέλματος.
Ναι, κάποια άτομα θα σας πουν πως «έτσι είναι τα πράγματα», «σε όποιον αρέσει», «αν δεν έχεις το στομάχι μην το κάνεις». Συνήθως τα λένε όσα δεν θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα γιατί βαριούνται, γιατί έτσι θα πρέπει να αλλάξουν και τα ίδια και ίσως να χρειαστεί να θυσιάσουν κεκτημένα που απέκτησαν εκμεταλλευόμενα την ελευθερία και το ανοργάνωτο status quo του χώρου.
Η Υποκριτική είναι ένας επαγγελματικός τόπος που καλεί όποιο την επιλέξει να βρει την ισορροπία ανάμεσα στον ναρκισσισμό και την ουσιαστική προσφορά, το άτομο και το σύνολο. Να κοπιάσει πνευματικά και σωματικά σε επίπεδο πρωταθλητισμού συχνά, να δοκιμάσει τα όρια του. Δεν θα γίνουμε όλα μας ηθοποιοί αν αποφοιτήσουμε από μια δραματική σχολή. Αλλά πόσο ωραίο θα ήταν η καλλιτεχνική μας εκπαίδευση να ήταν μια συνειδητή επιλογή μας μέσα από τη γνώση και όχι από μια φαντασιακή εξαπάτηση που διαχειρίζονται άλλοι.
Το μέλλον της μας θέλει όλα μαζί και ικανοποιημένα από την επιλογή μας. Είναι στο χέρι σας!
Καλή επιτυχία! Εμείς ως nopubitco θα είμαστε στο πλευρό σας, ό,τι και αν αποφασίσετε!
Δείτε παρακάτω ένα ωριαίο webinar από το διάσημο περιοδικό The Stage για το πως να διαλέξετε την κατάλληλη δραματική σχολή για εσάς. Μπορεί να αφορά τις σχολές στη Μεγάλη Βρετανία αλλά οι συμβουλές των συμμετεχόντων είναι σύγχρονες και πολύτιμες.