Οι ειδικοί μιλούν: Πώς να διαλέξεις την κατάλληλη δραματική σχολή για εσένα;
Πώς λοιπόν να διαλέξω την κατάλληλη δραματική σχολή για εμένα;
Το βρετανικό περιοδικό The Stage, που κυκλοφορεί σε εβδομαδιαία βάση στην Μεγάλη Βρετανία εδώ και 142 χρόνια, εξέδωσε αυτήν την εβδομάδα τον ετήσιο οδηγό του για τα άτομα που θέλουν να σπουδάσουν Υποκριτική.
Ο σύμβουλος καριέρας του περιοδικού, John Byrne, έθεσε αρχικά 5 βασικά ερωτήματα αναζητώντας απαντήσεις με την βοήθεια επαγγελματιών του χώρου και της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης.
ΕΡΩΤΗΣΗ 1η – Είναι ποτέ αργά να σπουδάσεις σε δραματική σχολή;
Σύμφωνα με τον John Byrne όχι. Έχεις και το δικαίωμα να προσπαθήσεις αλλά και οι δραματικές σχολές θα έπρεπε να σου δίνουν αυτή τη δυνατότητα.
Όμως τα λέει καλύτερα ο Scott Bellamy, ο Υπεύθυνος σπουδαστικών ζητημάτων μιας από τις πιο γνωστές παγκοσμίως δραματικές σχολές της Royal Central School Of Speech and Drama: “ Η καλλιτεχνική εκπαίδευση πρέπει να προσφέρεται σε όλα ανεξαρτήτως ηλικίας αρκεί το ενδιαφερόμενο άτομο να έχει το πάθος, το χρόνο και τη δυνατότητα δέσμευσης στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και τις απαιτήσεις της σχολής. Το κάθε άτομο χρειάζεται να βρει το είδος σπουδών που του ταιριάζει και μπορεί να επωφεληθεί από αυτό σύμφωνα με τα μελλοντικά του σχέδια.»
Για τα ελληνικά δεδομένα και από τη στιγμή που τα προσφερόμενα προγράμματα είναι πάνω κάτω τα ίδια χωρίς syllabus ίσως αυτό είναι σχετικά δεσμευτικό.
«Παρόλα αυτά, όταν τις ομάδες δημιουργούν άτομα διαφορετικών backgrounds και εμπειριών μόνο όφελος μπορεί να αποτελέσει για την εκπαίδευση όλων κάτι τέτοιο» όπως επισημαίνει ο Bellamy.
ΕΡΩΤΗΣΗ 2η – Δεν είμαι από προνομιούχα οικογένεια. Πώς θα αντιμετωπίσω την οικονομική πρόκληση μιας ιδιωτικής σχολής ή τα άτομα της ομάδας μου που είναι πιο μορφωμένα ή προνομιούχα;
Οι ανισότητες στον χώρο είναι μια πραγματικότητα. Αν όμως μια δραματική σχολή θέλει να στηρίξει την έννοια της συμπερίληψης και αντιπροσώπευσης τότε υπάρχουν βήματα που μπορεί να κάνει προς αυτή την κατεύθυνση και να βοηθήσει τα άτομα που μπορεί να είναι από λιγότερα προνομιούχα περιβάλλοντα ή να ανήκουν σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες.
Η Sharon McInnes υπεύθυνη για το μάθημα της δραματικής τέχνης στο Bilborough Sixth Form College σημειώνει: « Ναι, μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο για άτομα που ανήκουν σε μη προνομιούχα περιβάλλοντα να πρέπει να ενσωματωθούν σε ομάδες με άτομα που έχουν και την οικονομική και άλλου είδους στήριξη από την οικογένειά τους.
Υπάρχουν παιδιά που τα φέρνουν οι γονείς τους στις σχολές και τα βοηθούν στη μετακόμιση και άλλα πρακτικά ζητήματα και παιδιά που έρχονται με το λεωφορείο από κάποια επαρχιακή πόλη και μόνο μια τσάντα. Τα πρώτα οι γονείς τους τα βγάζουν για φαγητό σε εστιατόρια ενώ τα άλλα πρέπει να βρουν ένα σούπερ μάρκετ να αγοράσουν μακαρόνια την πρώτη κιόλας μέρα που φτάνουν στη σχολή.
Αυτές οι εμπειρίες ενισχύουν το άγχος του «διαφορετικού». Μετά έρχεται και η εμπειρία του φοιτητικού δανεισμού και οι διαφορές μεγαλώνουν.
Υπάρχουν σχολές που γνωρίζουν αυτές τις συνθήκες και άλλες που αδιαφορούν. Δείτε ποιες σχολές ξεκάθαρα στηρίζουν άτομα με οικονομικές δυσκολίες ή που ανήκουν σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες».
Εμείς στα παραπάνω έχουμε να προσθέσουμε πως οι σχολές που πραγματικά ενδιαφέρονται το κάνουν με διαφάνεια, με τη σωστή πληροφόρηση στο site τους, και με συγκεκριμένες διαδικασίες και διαθέσιμα funds.
ΕΡΩΤΗΣΗ 3η – Να σπουδάσω στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό;
Eδώ χρειάζεται να σκεφτείτε τρεις παραμέτρους: Ποιοι είναι οι στόχοι και το budget σας, ποιος είναι ο χαρακτήρας και το ήθος της σχολής που σας ενδιαφέρει, και πρακτικά που και πως θα θέλατε να εργαστείτε μετά τις σπουδές.
Επίσης το να σπουδάσεις π.χ. στην Αγγλία δεν σημαίνει πως θα βρεις δουλειά εκεί, ή αν επιστρέψεις στην Ελλάδα θα χρειαστεί να προσαρμοστείς στις διαφορετικές συνθήκες της δουλειάς εδώ.
Για παράδειγμα οι δραματικές σχολές στην Αμερική κάνουν focus στο Method acting και τον ρεαλισμό και μόνο οι πολύ γνωστές αλλά και ακριβές προσφέρουν κατάλληλο training στο κομμάτι της ορθοφωνίας/φωνητικής και το characterization.
Όπως επισημαίνει και η ηθοποιός, παραγωγός και δημιουργός του Transition Stage Company, Natalie Yesufu, στην «Αμερική οι σχολές δίνουν πολύ σημασία στο networkingκαι στην εύρεση εργασίας για τα άτομα που αποφοιτούν από αυτές, ενώ οι βρετανικές όχι στον ίδιο βαθμό.»
Ίσως οι μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό να ήταν μια ενδιαφέρουσα και χρήσιμη επιλογή, με την προϋπόθεση βέβαια πως το σύστημα αξιολόγησης κατά τις διπλωματικές εξετάσεις στις δραματικές σχολές στην Ελλάδα άλλαζε ριζικά.
Ερώτηση 4η - Τι μπορώ να κάνω αν δεν θέλω να ακολουθήσω την υποκριτική τελικά αλλά θέλω να είμαι στον χώρο του θεάτρου; Υπάρχουν σχολές που προσφέρουν εκπαίδευση/εξειδίκευση στο τεχνικό κομμάτι του θεάτρου;
Ας παραδεχτούμε μια αλήθεια. Ηθοποιός χωρίς φώτα, κοστούμια, σκηνικά, μακιγιάζ, σωστό promo της παράστασης που παίζει, ίσως θα είναι ένας άνεργος ηθοποιός.
Μπορεί το επάγγελμα της υποκριτικής να είναι το προβεβλημένο επάγγελμα του χώρου, αλλά δεν θα υπήρχε χωρίς τη δουλειά όλων εκείνων των ατόμων που δουλεύουν πίσω από τα φώτα.
Ο Richard Reddrop, Υπεύθυνος Theatre and Performance Design and Technology στο Liverpool Institute for Performing Arts επισημαίνει: «Μετά την πανδημία έχουμε στο θέατρο μεγάλο έλλειμμα σε θέσεις τεχνικών, υπεύθυνων σκηνής και άλλες αντίστοιχες ειδικότητες. Αν σε κάποιο αρέσουν οι υπολογιστές και η τεχνολογία μπορεί να βρει πιο ενδιαφέρουσα μια εξειδίκευση στο σχεδιασμό ήχου και φωτισμών. Ή αν πιάνουν τα χέρια του, να μπορεί να εργαστεί στην κατασκευή αντικειμένων και σκηνικών.
Πολλές φορές αυτές οι ευκαιρίες προσφέρουν μια δουλειά στο θέατρο με δυνατότητα εξέλιξης και συνέχεια χωρίς να ακολουθούν μια διαλειμματική ενασχόληση όπως στην Υποκριτική με αρκετό ανταγωνισμό και απογοητεύσεις».
Στη χώρα μας το συγκεκριμένο κομμάτι δεν είναι τόσο καλά οργανωμένο σε επίπεδο εκπαίδευσης σε αντίθεση με το εξωτερικό.
Ερώτηση 5η - Επιτέλους μετά από πολύ προσπάθεια και στήριξη από φίλους και οικογένεια, σπουδάζω σε μια δραματική σχολή. Πώς μπορώ να ωφεληθώ από αυτές τις σπουδές μου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο;
Εδώ ο John Byrnes του The Stage δίνει από τις καλύτερες απαντήσεις που μπορεί να λάβει κανένα για τον χώρο.
«Ορίστε την επιτυχία ανάλογα με ό,τι μπορείτε να ελέγξετε και όχι όσα ορίζει η τύχη ή η συγκατάθεση/ αποδοχή κάποιου τρίτου. Έτσι ό,τι και να γίνει θα έχετε κάνει την καλύτερη αρχή.»
Στο ίδιο αφιέρωμα στο περιοδικό The Stage, ενεργοί επαγγελματίες του χώρου απάντησαν στην ερώτηση «Τι θα έκανες διαφορετικά αν ξαναπήγαινες στη σχολή ή σε τί θα ήθελες να έχεις εκπαιδευτεί περισσότερο;»
Ακολουθούν μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές απαντήσεις:
«Θα ήθελα να σήκωνα χέρι περισσότερο και να έπαιρνα μέρος σε περισσότερες ασκήσεις».
« Θα ήθελα να ήμουν πιο ευγενικό στον εαυτό μου και στους άλλους».
«Θα πρόσεχα περισσότερο το σώμα μου και την ψυχική μου υγεία».
«Θα δοκίμαζα περισσότερα πράγματα και δεν θα ήμουν τόσο απόλυτο».
«Θα ήθελα να γνωρίζω περισσότερα για το εργασιακό/φορολογικό κομμάτι του επαγγέλματος».
«Θα ήθελα να εκπαιδευτώ καλύτερα στο κομμάτι των ακροάσεων, του βιογραφικού, των δημοσίων σχέσεων».
« Πως να κρατάω καλύτερες σημειώσεις».
«Να διαχειρίζομαι καλύτερα τα νεύρα και το άγχος μου».
«Να έχω περισσότερη υπομονή».
«Να διασυνδέομαι με άτομα του χώρου χωρίς να χάνω την προσωπικότητά μου».
Άραγε όλα τα παραπάνω μαθαίνονται; Η απάντηση είναι ναι. Και σίγουρα όχι από την υποκειμενική εμπειρία που μπορεί να μοιραστεί ένας ηθοποιός/σκηνοθέτης – δάσκαλος. Υπάρχουν ειδικοί/εκπαιδευμένοι άνθρωποι για πολλά από τα παραπάνω. Και αν κάποιες σχολές τα πρόσφεραν ουσιαστικά, θα είχαν το extra something που πολλά ψάχνουν.
Το αφιέρωμα του TheStage φέτος κάνει επίσης αναφορά σε δύο παραδείγματα σύγχρονης εκπαίδευσης στο χώρο της Υποκριτικής στην Αγγλία. Μπορεί να είναι λιγάκι advertorial αλλά μια παράλληλη έρευνά μας τα καθιστά τουλάχιστον ενδιαφέροντα.
Για να τα δούμε!
Bristol School of Acting
Η νεότερη δραματική σχολή της Μεγάλης Βρετανίας ήρθε να ταράξει πραγματικά τα νερά και να προσφέρει κάτι φρέσκο και ενδιαφέρον.
Φέτος τα πρώτα άτομα – απόφοιτοι της σχολής δεν θα χρειαστεί να τρέξουν, να γλείψουν ή να ενισχύσουν άθελά τους την παθογένεια του status quo του θεάτρου με πρωταγωνιστή τον εξουσιομανή ναρκισσισμό που παρουσιάζεται ως αλτρουισμός ή χάρη (ε τι περιμένατε, όπου βρίσκουμε ευκαιρία θα το επισημαίνουμε είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα του χώρου και τα καλύτερα κρυμμένα), αλλά θα δουλέψουν σε 5 ομαδικές παραστάσεις όλη τη σεζόν, σε νέα έργα ή revivals έργων που δεν έχουν παιχτεί για χρόνια στην Αγγλία (πόσο Σαίξπηρ και Τσέχωφ να αντέξει κανένα;)
Επίσης στη σχολή θα ξεκινήσουν δύο ταχύρρυθμα διετή προγράμματα επιπέδου BA όπου τα συμμετέχοντα θα δουλέψουν με γνωστές θεατρικές ομάδες του χώρου ώστε να εκπαιδευτούν όχι μόνο ως ηθοποιοί αλλά σε όλες τις διαδικασίες δημιουργίας μιας παράστασης από την πρώτη ιδέα μέχρι την τουρνέ μιας παράστασης.
Όλα γνωρίζουμε πως η επαρχία της χώρας μας επιθυμεί και την εκπαίδευση αλλά και τη θεατρική παρουσία στις περιοχές της.
Φανταστείτε λοιπόν πόσα μια αντίστοιχα οργανωμένη κίνηση, έστω σε επίπεδο παραστασιακό θα μπορούσε να προσφέρει;
Εξάλλου όπως μας είχε επισημάνει σε μια παλιά μας κουβέντα ο γνωστός σκηνοθέτης Θωμάς Μοσχόπουλος: "Το θέατρο αν θέλει να επιβιώσει και να εξελιχθεί πρέπει να κοιτάξει στην επαρχία και όχι με τη μορφή αρπαχτής."
Περισσότερες πληροφορίες για το Bristol School of Acting μπορείτε να βρείτε εδώ.
Δεύτερο case study που φιλοξενεί το The Stage είναι το Πανεπιστήμιο BIMM, το νεότερο πανεπιστήμιο για την καλλιτεχνική εκπαίδευση στην Αγγλίας.
Το BIMM έχει καταφέρει σε λίγα χρόνια να λειτουργήσει σε περιοχές έξω από την πρωτεύουσα της χώρας, χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα και το περιεχόμενο των μαθημάτων, με προγράμματα που περιλαμβάνουν εκπαίδευση στα digital media, το voice over, το motion capture, το Virtual Reality (VR) και το Augmented Reality (AR) ανάμεσα σε άλλα.
Αναγνωρίζει επίσης πως ένα άτομο που θέλει π.χ. να γίνει influencer στα social media μπορεί να εκπαιδευτεί ως ηθοποιός και πως ένας ηθοποιός μπορεί να εργαστεί ως influencer με την κατάλληλη εκπαίδευση.
Επίσης το BIMM δίνει τη δυνατότητα στήριξης των αποφοίτων του με ένα management agency που τα διασυνδέει με τη βιομηχανία και το χώρο εργασίας εφόσον τα άτομα επιλέξουν να το χρησιμοποιήσουν.
Ανάμεσα σε πρόσφατους αποφοίτους του βρίσκονται σήμερα μερικά από τα μεγαλύτερα ανερχόμενα αστέρια σε ψηφιακές πλατφόρμες όπως το Netflix ή στο μουσικό θέατρο της Αγγλίας καθώς και mega influencers στο TikTok.
Περισσότερες πληροφορίες για το BIMM μπορείτε να βρείτε εδώ.
Σε λίγες μέρες κάποια από εσάς θα πάρετε την τελική σας απόφαση για το σε ποια σχολή θα εμπιστευτείτε το εκπαιδευτικό σας μέλλον στην Υποκριτική. Η δική μας συμβουλή είναι να μην συμβιβαστείτε με τίποτα λιγότερο από αυτό που αξίζετε. Δείτε πια σχολή σας θέλει πέρα από πελάτη και συνεργάτη. Σε ποια σχολή θα είστε πολύτιμα και σε ποια όχι. Ποια σχολή σας πιστεύει και ποια όχι. Η αλήθεια είναι πιο ορατή από όσο νομίζετε και τα διλήμματα δεν χωρούν πουθενά. Ερευνήστε, μάθετε, συζητήστε, ζητήστε βοήθεια για να αποφασίσετε.
Εμείς θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε και να ρίχνουμε φως στις καλύτερες πρακτικές, τις ειδήσεις και τις έρευνες που μπορούν να εξελίξουν επί της ουσίας τον χώρο.
Εις το επανιδείν!
Πηγή: The Stage magazine : https://www.thestage.co.uk/