Ελληνικές Δραματικές Σχολές : Κεφάλαιο – ΔΙΟΙΚΗΣΗ / ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ
Έγινε ενημέρωση: 16 Οκτ 2022
Για να ξεκινήσουμε τη συζήτηση, συμφωνήσαμε να συγκεντρώσουμε όλη την πληροφορία έχοντας μιλήσει με ηγέτιδες/ηγέτες στο χώρο της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης - τους επόμενους μήνες θα μπορείτε να διαβάσετε και συνεντεύξεις που μας παραχώρησαν - και ανατρέχοντας στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση των μελών των nopubitco στη διοίκηση, την κοινωνική ευθύνη, τη δημιουργία κώδικα δεοντολογίας, σύγχρονων κανονισμών λειτουργίας και ασφαλών διαδικασιών καταγραφής περιστατικών και διαφύλαξης ατόμων που ανήκουν σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες.
Η μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα στο περιβάλλον μιας δραματικής σχολής και το ακαδημαϊκό περιβάλλον μιας π.χ. τεχνολογικής κατεύθυνσης ανώτερης ή ανώτατης σχολής, είναι πως στη δραματική σχολή το άτομο που σπουδάζει είναι πάντα το κέντρο ενδιαφέροντος μιας και καλείται να αντιμετωπίζει και να διαχειρίζεται κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του διαρκώς τις ανασφάλειες και τις αδυναμίες του, τα συναισθήματά του και τα μέσα έκφρασής του (σώμα & λόγος).
Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που όλα όσα αναφέραμε στην 1η παράγραφο πρέπει να δομούνται στη λεπτομέρεια για να διασφαλίζουν ένα περιβάλλον ασφάλειας και δημιουργίας.
Δεν είναι πάντα εύκολο. Λάθη γίνονται. Όμως έχουμε 2022 και δεν μπορούμε να λέμε «δεν γίνεται το ένα, δεν γίνεται το άλλο» και άλλες αντίστοιχες μπαρούφες.
Πρόσφατα ένα φιλικό πρόσωπο μου είπε πως επισκέφτηκε μια προβεβλημένη δραματική σχολή για να προτείνει τη συμμετοχή της ως διδάσκουσα και όταν ζήτησε να δει τον κώδικα δεοντολογίας της σχολής της είπαν πως «η σχολή μας έχει κανονισμό που ορίζει ως προϋπόθεση το σεβασμό της προσωπικότητας όλων. Από την Διεύθυνση και τους καθηγητές μέχρι τις σπουδάστριες/σπουδαστές και τις καθαρίστριες.»
Λίγο πριν φύγει από το ραντεβού η Διεύθυνση της σχολής την ρώτησε αν είχε κάποια απορία και η υποψήφια διδάσκουσα ρώτησε: «Ναι, ποια είναι η πολιτική σας για τις προσωπικές σχέσεις ανάμεσα σε διδάσκοντες και διδασκόμενα άτομα;»
Ακολούθησε ο παρακάτω διάλογος:
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Τι εννοείτε;
ΥΠΟΦΗΦΙΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Αν ένα άτομο της σπουδαστικής κοινότητας συνάψει ερωτική/προσωπική σχέση με διδάσκουσα/διδάσκοντά του, τι κάνει η σχολή;
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Ξέρετε είναι ένα λεπτό ζήτημα. Δεν μπορούμε να το απαγορεύσουμε. Ξέρουμε όμως πως να το χειριστούμε, εφόσον μιλάμε για σοβαρή σχέση.
ΥΠΟΨΗΦΙΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Υποστηρίζετε δηλαδή τον οιονεί γονεϊκό χαρακτήρα των διδασκόντων ως αρχή και απαγορεύετε την δημιουργία προσωπικών σχέσεων;
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Εννοείται αλλά μπορεί και να υπάρξει όπως καταλαβαίνετε. Δεν μπορούμε να πούμε στον τάδε καθηγητή δεν μπορείς να νιώσεις έλξη για μια σπουδάστριά σου.
ΥΠΟΨΗΦΙΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Μάλιστα. Συνήθως τέτοιες περιπτώσεις καταλήγουν στα δελτία ειδήσεων ή βάζουν σε κίνδυνο την εκπαιδευτική διαδικασία το λιγότερο.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Κατανοώ τι μου λέτε. Αλλά πιστέψτε με έχω και εγώ παιδί και ξέρω. Δεν θα άφηνα ποτέ κάποιο παιδί της σχολής μας να κινδυνέψει.
ΥΠΟΨΗΦΙΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Μάλιστα. Νομίζω με καλύψατε.
Τα συμπεράσματα δικά σας.
Πάμε να δούμε μια λίστα με τα προσόντα και τις δεξιότητες που πρέπει να έχουν τα άτομα στη Διοίκηση/ Διεύθυνση/ Διδακτικό Προσωπικό σε μια σχολή.
Προσόντα: Κατανόηση, Εμπιστοσύνη, Υπομονή (συχνά Οσιομάρτυρα), Σεβασμό, Δεκτικότητα, Μετριοφροσύνη, Αμεροληψία (συχνά σε επίπεδο Σολομώντα), Πάθος, Φαντασία, Χιούμορ, Αντίληψη (όχι ναρκισσιστική τύπου «πόσο γαμάτος είμαι που κατάλαβα ότι η τάδε έχει ανορεξία»), Ενθουσιασμό, Αυτοκριτική/Αυτογνωσία.
Δεξιότητες: Κριτική σκέψη, Γνώση του αντικειμένου, Επικοινωνία (διαφορετικοί τρόποι και επίπεδα), Αυτοπεποίθηση, Ακαδημαϊκή Επιμέλεια, Συναισθηματική Νοημοσύνη (όχι επειδή πήρα υψηλό σκορ σε online test), Οργάνωση, Διαχείριση ομάδας/κρίσεων, Ευρηματικότητα, Επαγγελματική Ηθική (δεν είναι προσωπική/ έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και δεν επιβάλλεται), Ποικιλία στις Στρατηγικές Εκπαίδευσης, Συνεργατικότητα.
Τα προσόντα και οι δεξιότητες δεν εξαντλούνται στα παραπάνω και είναι το εύκολο σκέλος αυτού του άρθρου. Πάμε τώρα να δούμε παραδείγματα κακής/αναποτελεσματικής/τοξικής διοίκησης (συνήθως όπως έχουν επισημάνει και σύγχρονες έρευνες, η κακή διοίκηση συνδέεται με ανθρώπους που δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για τον άλλον, ενδεχομένως πάσχουν από κάποια διαταραχή προσωπικότητας που καλύπτεται από τη λειτουργικότητά τους, και χαρακτηρίζονται από ελλιπή προσόντα και κόμπλεξ).
Ας δούμε μερικά παραδείγματα που έχουμε συλλέξει από την Ελλάδα και το εξωτερικό και αφορούν την κακή διοίκηση δραματικών σχολών:
· Micromanaging με χαρακτηριστικά εργασιακού bullying
Άτομο στη Διεύθυνση σχολής ανάλογα με το εάν οι συνεργάτες του έκαναν όσα ζητούσε, ανεξάρτητα αν ήταν ηθικά ή σύμφωνα με τον νόμο, αναφερόταν σε αυτά ως συνεργάτες ή υπαλλήλους του κατά περίπτωση, όταν το «εξυπηρετούσαν» ή όχι. Πολλές φορές μάλιστα έθετε σε εφαρμογή τακτικές όπως το να στέκεται πάνω από το γραφείο/κεφάλι των συνεργατών του ή να τα φωνάζει κάθε δύο λεπτά στο γραφείο του για να «τα σπάσει», «να δείξει πιο είναι το αφεντικό», ενώ άφηνε υπονοούμενα για το μέλλον τους στη συγκεκριμένη δουλειά όταν τα άτομα αυτά επεσήμαναν τα λάθη και τις παραλείψεις της Διεύθυνσης με σκοπό να το σώσουν από τα χειρότερα.
· Χειραγώγηση
Σε μια άλλη δραματική σχολή, άτομο στην Διεύθυνση της σχολής, με την δικαιολογία πως η δική του δράση δεν θα είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα «συμβούλευε» συνεργάτες και μέλη της σπουδαστικής κοινότητας να δράσουν εκείνα αντ’ αυτού ώστε να πετύχουν τους σκοπούς ή τα αιτήματά τους με τα οποία συμφωνούσε. Πολλές φορές διάλεγε συγκεκριμένα άτομα για να μεταφέρουν μια πληροφορία, κάνοντας τα να αισθανθούν ξεχωριστά, ότι τα εμπιστεύεται και τα εκτιμά με διάφορες δικαιολογίες/ υποσχέσεις.
· Μεροληψία
Άτομο σε Διεύθυνση σχολής, εκφράζει ανοιχτά σε τρίτους την προτίμησή του σε συγκεκριμένα μέλη της σπουδαστικής και της διδακτικής κοινότητας της σχολής, λειτουργώντας μεροληπτικά σε σοβαρά ζητήματα που αφορούσαν πληρωμή διδάκτρων, ωράρια, βαθμολογίες, απουσίες κ.ά. Π.χ. επέλεγε να είναι πιο αυστηρό με άτομο που είχε τις ίδιες απουσίες με άλλο «αγαπημένο» του άτομο, απειλώντας το πρώτο με απομάκρυνση από τη σχολή επειδή ουσιαστικά δεν το θεωρούσε ικανό ή ταλαντούχο.
· Αδιαφορία
Α) για τους νόμους και τους κανονισμούς που αφορούν τη λειτουργία της σχολής
Άτομο σε Διεύθυνση σχολής ζητάει να αλλάξουν οι βαθμολογίες ατόμου στις εισαγωγικές εξετάσεις μιας και δέχθηκε τηλεφώνημα για να περάσει. Αναφέρει συμπληρωματικά ότι «έτσι κάνουν όλες οι σχολές.»
Β) για της διαδικασίες που αφορούν την προστασία ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων και τη διαδικασία καταγραφής παραπόνων/περιστατικών
Άτομο σε Διεύθυνση σχολής, αγνοεί την πρόταση ειδικά εκπαιδευμένων συνεργατών του για τη δημιουργία κώδικα δεοντολογίας και την εφαρμογή διαδικασιών που προστατεύουν ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες και καταγράφουν με ασφάλεια παράπονα/περισταστικά παράβασης του κώδικα δεοντολογίας. Ζητά να ακολουθηθεί κατά γράμμα η πρότασή του λέγοντας «Θα γίνει όπως το λέω εγώ» και ότι όποιο άτομο έχει κάποιο παράπονο ή έχει κάτι να καταγγείλει να επικοινωνεί μόνο και απευθείας με το ίδιο και θα αποφασίζει εκείνο τι θα γίνει για να μην γίνει σούσουρο/κουτσομπολιό.
· Προσβολή προσωπικότητας τρίτων
Άτομο στη Διεύθυνση της σχολής σχολιάζει σε συνεργάτες ή μέλη του διδακτικού προσωπικού εν είδει αστείου αλλά με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς τη σωματική διάπλαση και εμφάνιση μελών της σπουδαστικής κοινότητας. Ζητάει μάλιστα από συνεργάτες του να διατηρεί αρχείο με ολόσωμες φωτογραφίες τους με την πρόφαση ότι δεν θυμάται ποιο είναι ποιο. Παράλληλα στέλνει μηνύματα με προσβλητικούς χαρακτηρισμούς σε συνεργάτες του για άλλους συνεργάτες και μέλη του διδακτικού προσωπικού χειραγωγώντας τους παραλήπτες των μηνυμάτων ως μοναδικά, ικανά και έμπιστά του άτομα.
· Μη απομάκρυνση ακατάλληλων/επικίνδυνων συνεργατών
Μέλη της σπουδαστικής κοινότητας και διοικητικά στελέχη δραματικής σχολής ζητούν την απομάκρυνση ατόμου με φυσική παρουσία στη σχολή μετά από επανειλημμένη αγενή και προσβλητική συμπεριφορά του απέναντί τους. Μέλος της διοίκησης της σχολής γίνεται αυτήκοος μάρτυρας περιστατικού στο οποίο το εν λόγω άτομο μιλάει υποτιμητικά για το πρόσωπό του καθώς και για την σεξουαλική του ταυτότητα, παρουσία άλλων στελεχών της σχολής. Ζητά να κινηθούν οι απαραίτητες διαδικασίες για την απομάκρυνση του ατόμου αλλά οι απαντήσεις που παίρνει είναι: «Μην ανησυχείς. Αν συμβεί ξανά κάτι έλα σε εμένα. Δεν μπορώ να το διώξω αυτό το άτομο, δυστυχώς. Είναι λίγο ρατσιστής αλλά είναι πολύτιμο άτομο για τις ισορροπίες στη σχολή γιατί έχει καλές επαφές.»
· Κατηγορούν τρίτους για τα λάθη/παραλήψεις τους
Άτομο σε υψηλή θέση στη Διεύθυνση σχολής, αναφέρει πως δεν γνωρίζει τις λεπτομέρειες συγκεκριμένης δημόσιας ανακοίνωσης γιατί δεν του εστάλη. Επιλέγει να κατηγορήσει ανοιχτά άλλο διοικητικό στέλεχος με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς ως αποκλειστικά υπεύθυνο.
· Απειλές/ passive – aggressive συστάσεις
Άτομο σε Διεύθυνση δραματικής σχολής απειλεί συνεργάτες του να του μεταφέρουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα/ πληροφορίες μελών της σπουδαστικής κοινότητας με τη δικαιολογία πως πρέπει να γνωρίζει. Όταν οι συνεργάτες του αναφέρουν ότι έχουν ήδη συστήσει στα συγκεκριμένα άτομα να απευθυνθούν απευθείας στο ίδιο, συστήνει πως αν δεν έχει την πληροφορία η πράξη θα αποτελεί σημαντική αναστάτωση του κλίματος καλής συνεργασίας και μια τέτοια απόφαση ενέχει απόλυση του συνεργάτη. Τελικά, το μέλος της σπουδαστικής κοινότητας απευθύνεται και στη Διεύθυνση. Έρχονται σε συνεννόηση που εξυπηρετεί και τις δύο πλευρές χωρίς να θίγεται τρίτο άτομο μέλος της διδακτικής κοινότητας το οποίο ήταν υπεύθυνο και για το συμβάν λόγω της αναγνωρισιμότητάς τους και καλών σχέσεων με τη Διεύθυνση.
Άτομο σε Διεύθυνση δραματικής σχολής αγνοεί το εργασιακό δίκαιο και τις νομοθεσίες και για να καλύψει λάθος του και κατηγορεί τους συνεργάτες του ως συνδικαλιστές, απειλώντας εντέχνως και για πιθανή απομάκρυνσή τους εάν δεν συμμορφωθούν με το αρχικό του λάθος και σταματήσουν να ζητούν τα νόμιμα.
Θα θέλαμε πραγματικά τα παραπάνω να ήταν τα μόνα περιστατικά που έχουμε ήδη καταγράψει αλλά δυστυχώς είναι η κορυφή του παγόβουνου.
Κατανοούμε ως επαγγελματίες πως «τα αφεντικά» θέλουν τα πράγματα να γίνονται όπως θέλουν εκείνα – και εμείς πολλές φορές δεν κάνουμε το ίδιο; Δεν έχουμε τους ιδεοψυχαναγκασμούς μας και νομίζουμε ότι ξέρουμε καλύτερα από τους άλλους;
Α ναι, και εφόσον υπάρχει στην τελική και η δυνατότητα μετεγγραφής και μας αρέσουν και κάποιο καθηγητές όλα καταλήγουν στην αδηφάγα χοάνη του «έλα μωρέ πάμε παρακάτω», της λήθης και της ευαισθησίας α λα καρτ.
Σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον όμως τέτοιες συμπεριφορές είναι μη αποδεκτές. Συντηρούν ένα status quo αντιπαραγωγικό και επικίνδυνο. Μπορεί παραπάνω να μην περιγράψαμε κάτι ποινικά καταδικαστέο, προς το παρόν τουλάχιστον - γιατί τέτοιες συμπεριφορές έχουν αρχίσει να έχουν ποινικές και διοικητικές κυρώσεις ήδη σε χώρες του εξωτερικό. Άτομο που παρουσίασε δύο από τις παραπάνω συμπεριφορές σε σχολή του εξωτερικού απομακρύνθηκε αμέσως και μετά την απομάκρυνσή του ακολούθησε έρευνα όπου και άλλα άτομα μίλησαν για τα όσα αντιμετώπισαν που επηρέασαν αρνητικά το εργασιακό περιβάλλον, αποτέλεσαν προσβολή προσωπικότητας και επηρέασαν σημαντικά προς το αρνητικό την ψυχική τους υγεία.
Στις Διευθύνσεις ακαδημαϊκών τμημάτων και ειδικά δραματικών σχολών δεν μπορούν να βρίσκονται άτομα που αποσκοπούν αποκλειστικά στο κέρδος και στην εκμετάλλευση της νέας γενιάς. Επίσης είναι κατάφορα προσβλητικό να υποτιμούμε ανθρώπους που ζητάμε να μας πληρώσουν λέγοντας πως κυνικά το ελάχιστο καλό που θα κάνει στο 95% των σπουδαστών η φοίτηση σε δραματικές σχολές είναι να τα βοηθήσουν να κοινωνικοποιηθούν και να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση αλλά μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό θα βρει δουλειά στο χώρο. Έχετε μιλήσει με το 95%; Ξέρετε αν κατάφεραν καν αυτό το ελάχιστο; Τους δόθηκε η δυνατότητα feedback για την εμπειρία τους; Και που είναι η φροντίδα, το ενδιαφέρον για τα άτομα που υποτίθεται ότι επέλεξαν μέσα από τη διαδικασία των εξετάσεων;
Ευτυχώς δεν είναι όλες οι σχολές έτσι. Και δεν αρκεί ένα άτομο με πολυετή διδακτική εμπειρία ή αναγνωρισιμότητα ή «αγάπη για τους νέους» (μην ξανακούσουμε αυτή την αόριστη μπούρδα που συντηρεί έναν επικίνδυνο φαύλο κύκλο) ως προσόντα για να αναλάβει την Διεύθυνση/Ιδιοκτησία μιας σχολής.
Θα αναφέρουμε ένα παράδειγμα μιας κατάλληλης, αποτελεσματικής προσέγγισης σε ζητήματα καταγραφής περιστατικών/παραπόνων που αποτελεί προαπαιτούμενο για τη δημιουργία ενός ασφαλούς εκπαιδευτικού περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές, τα άτομα που θα αποτελούν την ομάδα ασφάλειας και προστασίας της κοινότητας μιας δραματικής σχολής απέναντι σε οποιοδήποτε κίνδυνο ή παρεμβατική/προσβλητική/επικίνδυνη συμπεριφορά πρέπει όχι μόνο να έχουν τις δεξιότητες και τα χαρακτηριστικά που αναφέραμε στην αρχή του άρθρου αλλά να έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση και να έχουν συνυπογράψει σχετική δήλωση πως θα διαχειριστούν το οποιοδήποτε καταγγελθέν περιστατικό με εχεμύθεια (εκτός αν πρόκειται για περιστατικά όπου πρέπει να γίνει αναφορά στην αστυνομία ή άλλο χρήσιμο για την προστασία του ατόμου φορέα), σεβασμό και ενδιαφέρον και πως το άτομο δεν έχει σύγκρουση συμφερόντων.
Επειδή οι δραματικές σχολές έχουν πολλές φορές περιορισμένους πόρους στην Ελλάδα την δουλειά αυτή την αναλαμβάνει η Διεύθυνση/ Ιδιοκτησία της σχολής χωρίς όμως συνήθως την απαραίτητη πιστοποιημένη εκπαίδευση και με σύγκρουση συμφερόντων ( σκεφτείτε πόσα περιστατικά σαν αυτά που αναφέραμε παραπάνω αλλά και άλλα έκλεισαν γρήγορα προκειμένου μια σχολή να μην αποκτήσει άσχημη ή περίεργη φήμη, να μην υπάρχουν απώλειες). Πολλές φορές μάλιστα στα άτομα που έκαναν την καταγγελία δεν προσφέρθηκε ουσιαστική βοήθεια αλλά «εξαγοράστηκαν» με υποσχέσεις επαγγελματικής αποκατάστασης, υποτροφίες ή άλλα ευχολόγια.
Πάμε να δούμε ένα παράδειγμα: Έστω ότι σε μία σχολή υπάρχει αυτή η ομάδα από πιστοποιημένο, εκπαιδευμένο προσωπικό.
Εσείς περνάτε στη σχολή. Θα πρέπει πέρα από τις βασικές πληροφορίες, να σας κοινοποιηθεί γραπτώς είναι τι να κάνετε σε περίπτωση που εσείς ή άλλο άτομο της σπουδαστικής κοινότητας βρεθεί σε κίνδυνο ή γίνει αποδέκτης προσβολών/απειλών ή άλλων επικίνδυνων για τη σωματική και ψυχική υγεία του, συμπεριφορών.
Στο έγγραφο που θα σας δοθεί θα πρέπει να αναφέρονται τουλάχιστον τρία ονόματα ατόμων που συνεργάζονται με τη σχολή για αυτόν ή και για αυτόν τον σκοπό. Το ένα μέλος μπορεί να είναι εκπαιδευμένο μέλος του διδακτικού προσωπικού που όμως δεν παρουσιάζει σύγκρουση συμφερόντων (π.χ. να έχει φιλική ή άλλου τύπου σχέση με τη Διεύθυνση ή την Ιδιοκτησία της σχολής παρά μόνο την αυστηρά επαγγελματική - δύσκολο θα μου πείτε…αλλά). Το δεύτερο άτομο μπορεί να είναι μέλος της Γραμματείας της σχολής εφόσον είναι κατάλληλο εκπαιδευμένο και δεν έχει αντίστοιχη σύγκρουση συμφερόντων και το τρίτο άτομο πρέπει να συνεργάζεται με τη σχολή ακριβώς για αυτό το ρόλο, της προστασίας και ασφάλειας των μελών της κοινότητας.
Έτσι αν μια σπουδάστρια/σπουδαστής έχουν γίνει αποδέκτες επικίνδυνης/κακοποιητικής ή άλλης συμπεριφοράς εντός σχολής ή και εκτός ενδεχομένως, από άτομο της κοινότητας της σχολής ή όχι, ή έχουν υπάρξει μάρτυρες τέτοιας συμπεριφοράς ή ανησυχούν για τη συμπεριφορά/κατάσταση μελών της κοινότητας της σχολής μπορούν να συμπληρώσουν σχετική online φόρμα που ελέγχουν αυτά τα 3 εκπαιδευμένα άτομα, ή να απευθυνθούν προσωπικά ή μέσω mail απευθείας με αυτά τα άτομα. Αν απευθυνθούν προφορικά και συναντηθούν με κάποια από τα τρία άτομα τότε θα γνωρίζουν πως θα γίνει επίσημη καταγραφή του καταγγελθέντος περιστατικού και αφού διερευνηθεί θα λάβουν και γραπτή απάντηση για την εξέλιξη/επίλυσή του. Ανάλογα με το περιεχόμενο της καταγγελίας ενημερώνονται υποστηρικτικοί μηχανισμοί ή οι αρχές και αυτό το γνωρίζουν εξ αρχής τα άτομα που προβαίνουν σε καταγγελία.
Ας υποθέσουμε ότι το καταγγελθέν περιστατικό αφορά κατ’ εξακολούθηση χλευασμό μέλους της σπουδαστικής κοινότητας λόγω της καταγωγής του που έχει ως αποτέλεσμα το άτομο να αρνείται τελικά να συμμετέχει στα μαθήματα και να κάνει κρίσεις πανικού.
Αφού γίνει η καταγραφή του περιστατικού, τα κατάλληλα εκπαιδευμένα άτομα μπορούν μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες να κατευθύνουν το άτομο σε ειδικό ψυχικής υγείας για τις κρίσεις πανικού και ταυτόχρονα να ενημερώσουν τη Διοίκηση της σχολής σχετικά με το θέμα, προτείνοντας άμεσες δράσεις γραπτώς εφόσον η Διοίκηση/ Διεύθυνση της σχολής δεν είναι εκπαιδευμένη σε αυτά τα ζητήματα. Συνήθως η πρόταση επίλυσης από τα εκπαιδευμένα άτομα πρέπει να αποστέλλεται στη Διεύθυνση/Ιδιοκτησία της σχολής ώστε σε περίπτωση που η Διεύθυνση αγνοήσει την άμεση παρέμβαση ή κάνει ό,τι θέλει γιατί νομίζει ότι ξέρει καλά τι να κάνει, να μπορεί το άτομο που έκανε την καταγγελία να αποδώσει τις ευθύνες στο κατάλληλο άτομο εφόσον η κατάσταση του συνεχιστεί ή χειροτερέψει ( στην συγκεκριμένη περίπτωση την αρχική ευθύνη θα έχει η Διεύθυνση της σχολής και δευτερευόντως και η τριμελής ομάδα εφόσον δεν έχει καταγράψει την άγνοια/λανθασμένη διαχείριση της Διεύθυνσης και δεν έχει παρέμβει καταλλήλως).
Όπως έχουμε ξαναπεί η εμπιστοσύνη χτίζεται/κερδίζεται. Πολλές φορές, σπουδάστριες και σπουδαστές προσπαθούν να λύσουν καταστάσεις μόνα τους και αποφεύγουν να απευθυνθούν στη Διεύθυνση της σχολής γιατί δεν πιστεύουν πως θα βοηθηθούν. Πως ας πούμε αν σε ένα κώδικα δεοντολογίας αναγράφεται πως καταγγέλλεις ένα περιστατικό, μπαίνει σε φάκελο παίρνει αριθμό πρωτοκόλλου πηγαίνει σε 5μελη επιτροπή που μέλη της είναι ο Ιδιοκτήτης, η Διεύθυνση και ένας καθηγητής της σχολής, ένα άτομο να εμπιστευθεί πως κάποια/κάποιος μπορεί να το βοηθήσει τώρα που το έχει ανάγκη, που μπορεί να έχει φτάσει στα όριά του; Δύσκολα.
Θα μου πείτε σε ποια σχολή θα αφήσει Διεύθυνση/Ιδιοκτησία να ακολουθηθεί τέτοια διαδικασία; Η απάντηση είναι απλή – σε αυτή που θέλετε να πάτε για να αισθάνεστε ασφαλείς και να μπορέσετε να εξελιχθείτε ουσιαστικά ως άτομα και καλλιτέχνες.
Βέβαια υπάρχει και η περίπτωση που κάποια σπουδάστρια/σπουδαστής πιστεύοντας πως αν απευθυνθεί κατευθείαν στη Διεύθυνση/ Ιδιοκτησία της σχολής θα λυθεί το ζήτημά του και αυτό να γίνει, δημιουργώντας όμως ένα προηγούμενο που για τα ίδια και την περίπτωσή τους να ήταν λειτουργικό αλλά για ένα άλλο άτομο να είναι καταστροφικό. Χρυσός κανόνας σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πως ό,τι γίνεται κεκλεισμένων θυρών, "εμπιστευτικά" ή "απευθείας" μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ. Την εξουσία πολύ μίσησαν, την εύνοια του εξουσιαστή κανείς.
Ό,τι αναφέραμε παραπάνω είναι μέρος της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Όπως επίσης η εκπαίδευση του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού στη διαχείριση κρίσεως/ομάδων, η διαχείριση/ενσωμάτωση/ διαρκής υποστήριξη ατόμων που ανήκουν σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες ή έχουν αναπηρίες, τα προγράμματα οικονομικής υποστήριξης/υποτροφιών μέσα από διαφανείς και εγκεκριμένες διαδικασίες και όλες οι συμπληρωματικές δράσεις που προστατεύουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, παρέχουν ίσες ευκαιρίες, σέβονται το περιβάλλον, και αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Εκπαιδευτικά ιδρύματα που δεν έχουν κώδικες δεοντολογίας, συμβόλαια συνεργασίας με τα μέλη της σπουδαστικής κοινότητας, διαφανείς διαδικασίες, απέχουν δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος ή έχουν π.χ. μη λειτουργικές τουαλέτες ΑΜΕΑ ή δεν δέχονται άτομα με αναπηρίες στη σχολή γιατί δεν ξέρουν πως να τα διαχειριστούν/ενσωματώσουν είναι ιδρύματα που δεν θέλετε να συνδέσετε το όνειρό σας μαζί τους. Εκτός και αν είστε οκ με κάτι τέτοιο και το θεωρείτε δευτερεύον. Σεβαστό όχι όμως αποδεκτό για άτομα που θα επιθυμήσουν στο μέλλον να βλέπουν και να στηρίζουν τις δουλειές τους, άνθρωποι. Δουλειές που υποτίθεται ρίχνουν φως σε πρόσωπα και καταστάσεις και αποτελούν μήνυμα υπέρ της αποδοχής, του σεβασμού, της ισότητας και της δικαιοσύνης.
Και μην ξεχνάμε πως όπως είπε και o Flaubert συχνά «Βρίσκουμε καταφύγιο στη μετριότητα, από απελπισία για το ωραίο που ονειρευτήκαμε». Σε πόσα πράγματα αντέχετε αυτήν την επιλογή στη ζωή σας;